Blog

De Chinese kalender kent 24 zonneperioden, zogenaamde solaire termen, die het jaar in gelijke delen verdeelt. Ze zijn genoemd naar de natuurverschijnselen die kenmerkend zijn voor de betreffende weken. Zo heet de periode aan het einde van de zomer, net voordat de astronomische herfst begint, “Bai Lu”. Vrij vertaalt betekent “Bai Lu”, “Witte Dauw”. En dat is precies wat we waarnemen als we in de vroege ochtend door de natuur lopen. Overal tussen en over de grashalmen hangen spinnenwebben, glinsterend van de dauwdruppels. Waterdruppels die schitteren als parels hangen aan de bladeren, de takjes en het gras. Boven het veld hangt een ochtendmist, die het licht van de opkomende zon filtert en diffuus doet schijnen. De naam “Witte Dauw – Bai Lu” past perfect.

Terwijl ik dit schrijf en bezig ben met de voorbereiding voor de start van de cursussen van de zomervakantie, besef ik dat een deel van jullie nog geniet van een welverdiende vakantie. Sommige van jullie hebben de perikelen van de coronamaatregelen getrotseerd. Vaccinatiepaspoort, PRC-testen, grenscontroles en discussies met vrienden, familie en vakantiebestemmingen overleefd. Maar het is het waard… genietend in de buitenlandse zon, ver weg van de thuis ellende.

In zijn inspirerende blog van december heeft Yan Schroën gereflecteerd op het onbeschrijfelijke van ‘Qi’. En dat onbeschrijfelijke maakt het tevens zo uitdagend, want eigenlijk willen we zo graag alles be-‘grijpen’ om een gevoel van controle hebben over de dingen om ons heen. Het Taoïsme leert ons echter via de non-dualiteit  het belang van loslaten, van accepteren van wie we zijn en van wat is en bovenal om te vertrouwen op het leven zelf.

Het thema van deze blog is verbinden. Het karakter Qi heeft drie basiskenmerken: informatie uitwisselen, bewegen en… verbinden. Alles om ons heen is met elkaar verbonden. Er zijn geen losse onderdelen. En ook ik kan mij niet buiten en los van de mensen, dieren, planten en dingen om mij heen zien. Ook al denk ik soms dat ik alleen sta, niet verbonden ben. Maar dat is slechts een gedachte.

In zijn boek “The Order of Time” beschrijft Carlo Rovelli dat een universele tijd niet bestaat en legt ook uit waarom dit zo is volgens de speciale relativiteitstheorie van Einstein. Hij laat zien dat ieder van ons zijn of haar eigen tijd creëert. De tijd loopt sneller voor iemand die zich op 3500 meter hoogte in de bergen bevindt, dan voor iemand in de polder, onder zeespiegelniveau. Elke hoogte tussen deze 3500 meter en het zeespiegelniveau heeft zijn eigen, specifieke tijd.

Toen ik, begin jaren tachtig, het boek “Tao, de levende religie van China” las, ging er een wereld voor mij open. Tot dan had ik wel van alles gelezen en gehoord over Tao, Yin en Yang en dergelijke. Maar ik had deze concepten nog nooit eerder in de context van de oorspronkelijke Chinese teksten of de levende traditie van deze religieuze rituelen gezien of gehoord. Qi en Yin en Yang waren termen uit de alternatieve geneeswijze of spirituele filosofieën.

Afgelopen weken was ik bezig met het lesmateriaal af te ronden voor de cursus “Systeemdenken en taoïstische filosofie” en ik worstelde met de uitleg van de dualiteit van onze werkelijkheid, die eigenlijk geen dualiteit is. Alleen voor onze waarneming. Maar aangezien we opgegroeid en opgevoed zijn met en in deze dualiteit, is het vaak lastig om de Eenheid van het geheel te zien en te ervaren.

In de afgelopen weken was ik de Midwinterlezing aan het voorbereiden. Daarbij heb ik het prachtige boek van Ken Rose, “a brief history of Qi”, nog een keer herlezen. Indrukwekkend, diepgaand en toch zo helder, hoe hij de ontwikkeling van het Chinese karakter Qi gedurende 3500 jaar volgt.

Vorige week sprak ik een collega. Nou ja spreken…

Eerst was er een gesprek, maar dat liep al snel uit op een verhitte discussie.

Het begon met zijn vraag aan mij wat ik van de hele corona aanpak vond. Of ik het eens kon zijn met de maatregelen die het kabinet en het RIVM ons oplegde. En of ik mij zou laten vaccineren als het corona-vaccin vrijgegeven werd.

In de ShiJi (letterlijk “Historisch overzicht”) uit 85 v.C. beschrijft de Chinese historicus en wetenschapper Sima Qian het leven van Lao Zi, de eerste filosoof van het Chinese taoïsme en de vermoedelijk schrijver van de Dao De Jing. Er is veel discussie over het feit of Lao Zi echt bestaan heeft of dat het een fictief persoon is, die gebruikt wordt om de ideeën van het taoïsme vorm te geven. Feit is dat de ShiJi de primaire bron is waar het verhaal van de grondlegger van het taoïsme wordt verteld.

Als we het over wetenschap hebben, denken de meesten van ons aan de methodologie zoals beschreven door Newton en Descartes. Weinigen zijn zich ervan bewust dat er binnen de wetenschap verschillende richtingen en methoden zijn om de werkelijkheid te benaderen.

Gelukkig nieuwjaar en alle goeds, geluk en gezondheid voor 2020! Misschien een beetje laat zo eind januari, maar volgens de Aziatische traditie niet. En aangezien we met Chinese geneeskunde in Europa een beetje tussen beide culturen zitten een voorspoedig nieuwjaar vanuit zowel de zonkalender als de maankalender.

Wordt het wintertijd of zal Europa kiezen voor de zomertijd? Of wordt het toch de typisch Hollandse polderoplossing van een half uurtje tijd verschuiven en precies tussen winter- en zomertijd in gaan zitten, zoals een groep Nederlandse meteorologen voorstelde? Alles is maakbaar in onze wereld. Ook onze tijd en onze relatie met dag en nacht en de seizoenen.